Vasiyetname, veya son irade ve vasiyet, bir kişinin ölümünden sonra mal varlığının nasıl dağıtılacağını belirleyen yasal bir belgedir.
Vasiyetname ile genellikle bir “vasi” atanır ve bu kişi, vasiyette belirtilen istek ve talimatları yerine getirmekten sorumludur.
Vasiyetname, detaylı veya genel olabilir. Örneğin, tüm mal varlığınızı tek bir mirasçıya bırakabileceğiniz gibi, belirli kişilere belirli miktarlarda da miras bırakılabilir. Vasiyetnamenizde küçük hatıralık eşyalar veya takılar gibi küçük şeylerden eviniz veya arabanız gibi büyük mal varlıklarına kadar her şey için plan yapabilirsiniz.
Sevdiğiniz bir hayır kurumuna da para veya bazı eşyalar (sanat eserleri, giysi, mobilya gibi) bırakabilirsiniz. Mal varlığının dağıtımına ek olarak, bakıma muhtaç olanlar veya evcil hayvanlar için de talimatlar verebilirsiniz.
Vasiyetname hazırlamak, miras planlamasının önemli bir adımıdır. Bu sayede, varlıklarınızın isteğinize göre dağıtılması sağlanır ve aile üyeleri veya diğer mirasçılar arasında anlaşmazlıklar önlenebilir. Vasiyetname hazırlandıktan sonra, değişiklik yapmak istediğinizde bir ekleme (ek vasiyet) yapabilir veya tüm vasiyeti yeni bir vasiyetname ile değiştirebilirsiniz.
Kişi öldüğünde, mirası veraset ve intikal sürecine girer. Vasiyet içindeki mal varlıkları bu süreç tamamlanmadan dağıtılamaz. Bazı terekeler için bu süreç aylar veya hatta yıllar sürebilir.
Tröst (Trust) Nedir?
“Tröst veya “güven fonu,” malvarlığını miras planlaması için bir hesap aracılığıyla bir güven fonuna aktarmanızı sağlar. Bu fondan sorumlu bir güven fonu yöneticisi atanır ve bu kişi, fon içindeki varlıkları, belirlenen mirasçılar için yönetir. Fon içindeki varlıklar ölüm sonrası veya belirlenen başka bir tarihte mirasçılara dağıtılır.
Tröst oluşturulurken tröstü kuran kişi, sözleşme imzalar. Miras planlama amacıyla kullanılan bu sözleşmede genellikle tröstün amacı, içinde bulundurulabilecek varlık türleri, fon yöneticisinin sorumlulukları ve murisin ölümünden sonra varlıkların kime verileceği gibi ayrıntılar yer alır.
Daha sonra muris, varlıklarını bu güven fonuna devreder. Eğer tröst iptal edilebilir ise, muris kendini yönetici olarak atayabilir veya hesabı yönetmesi için bir üçüncü kişiyi görevlendirebilir. İptal edilebilir tröstün avantajlarından biri, veraset ve intikal sürecini atlayabilmenizdir; yani mirasçılarınız ölümünüzden hemen sonra varlıklara erişebilir.
Vasiyetname ve Yaşayan Güvence (Living Trust) Arasındaki Fark Nedir?
Vasiyetnamenin devreye girmesi için bir mahkeme süreci gerekirken, tröst için böyle bir sürece ihtiyaç duymaz.
Vasiyetname ile yaşayan güvence arasındaki üç ana fark şunlardır:
- Vasiyetname murisin ölümünden sonra devreye girerken, yaşayan güvence, oluşturulduğu andan itibaren geçerlidir.
- Vasiyetname, miras paylaşımı sürecine girerken, yaşayan güvence bu süreci gerektirmez.
- Vasiyetname ölüm sonrası talimatlar verirken, yaşayan güvence, kişinin yaşarken mallarını devrettiği bir hesaptır.
Yaşayan Güvence (Living Trust) Vasiyetnameden Daha mı İyi?
Hangi aracın “daha iyi” olduğuna karar vermek, estate planlama hedeflerinize ve diğer faktörlere bağlıdır, örneğin:
- Malvarlığınızın büyüklüğü
- Yaşarken bu malvarlıklarına erişim ihtiyacınız olup olmadığı
- Dağıtım isteklerinizin karmaşıklığı (hak sahibi sayısı ve bölünecek eşyaların türleri)
Çoğu kişi için, bir vasiyetname oluşturmak en kolay, hızlı ve uygun maliyetli planlama yoludur. Ancak bazıları için yaşayan güvence daha iyi bir seçenek olabilir.
Bir vasiyetname daha uygun olabilir:
- Ölmeden önce mülklerinize ve malvarlıklarınıza sahip olmak istiyorsanız
- Hızlı bir estate planlamasına ihtiyacınız varsa
- Basit ve uygun maliyetli bir planlama yöntemi arıyorsanız
Yaşayan güvence daha uygun olabilir:
- Mülkleriniz veya malvarlıklarınız üzerinde gizlilik istiyorsanız
- Birden fazla gayrimenkule sahipseniz
- Kayda değer malvarlıklarına sahipseniz
- Mali durumunuzu alacaklılardan korumak istiyorsanız
- Mallarınızın ölümünüzden sonra nasıl dağıtılacağı üzerinde daha fazla kontrol istiyorsanız
Hem Vasiyetname Hem de Yaşayan Güvenceye Sahip Olabilir misiniz?
Bir kişi hem vasiyetname hem de yaşayan güvenceye sahip olabilir. Bazıları için yalnızca bir vasiyetname yeterli olsa da yaşayan güvence oluşturmayı tercih eden herkesin bir de vasiyetnameye sahip olması önerilir. Bu sayede, güvencede yer almayan varlıklar, eyalet yasalarına göre dağıtılmaksızın doğrudan hak sahiplerine geçebilir.
Vasiyetname Oluştururken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Vasiyetname, ölümünüzden sonra sizin adınıza konuşur ve sahip olduklarınızın nasıl devredileceğine dair son sözünüzdür. Bir vasiyetname bırakmadan ölmek, yani intestate durumunda ölmek, sahip olduklarınızın eyalet yasalarına göre dağıtılacağı anlamına gelir.
Vasiyetnamenizdeki tüm istekler, atanmış olan icracı tarafından gerçekleştirilir ve mahkeme tarafından uygulanır. İstekleriniz ne kadar net olursa, o kadar iyi olur. Vasiyetnamenizdeki dil genel veya belirsizse, bir hakim isteklerinizi yorumlamak zorunda kalabilir ve bu, niyetinizle çelişebilir.
Vasiyetname oluştururken hazırlamanız gereken bilgiler:
- Birincil banka hesap bilgileri (vadesiz ve tasarruf hesapları)
- Emeklilik ve diğer yatırım hesap bilgileri
- Hayat sigortası poliçe numaraları
- Mülkiyet kanıtı (araba ruhsatı veya ev tapusu)
- Estate icracınızın tam adı ve iletişim bilgileri
- Vasiyetnamede ismini geçirmeyi planladığınız kişilerin tam adları ve iletişim bilgileri
Yaşayan Güvence Oluştururken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çoğu kişi için bir vasiyetname estate planlama ihtiyaçları için yeterli olabilir, ancak yaşayan güvence kullanarak miras taksimi sürecinden kaçınmak ve hak sahiplerinin ölümünüzden hemen sonra malvarlıklarına erişmesini sağlamak isteyebilirsiniz.
Ortalama olarak, yaşayan güvence oluşturmak basit bir vasiyetnameden daha maliyetlidir. Online hizmetlerle uygun maliyetli bir güvence oluşturmak mümkün olsa da kayda değer bir malvarlığınız varsa bir avukatla görüşmeniz önerilir.
Ayrıca, güvence üzerinde ne kadar kontrol sahibi olmak istediğinizi düşünmeniz gerekecektir. Güvencede değişiklik yapabilme veya güvenceyi iptal edebilme yetkisi istiyorsanız, geri alınabilir bir yaşayan güvence sizin için daha uygun olabilir. Vergi avantajları arıyorsanız ve varlıklar üzerindeki kontrolü bırakmaktan rahatsız değilseniz, geri alınamaz bir yaşayan güvence daha iyi bir seçenek olabilir.
Yaşayan güvence oluştururken hazırlamanız gereken bilgiler:
- Güvence hesabını barındıracak bankanın iletişim bilgileri
- Güncel banka hesap bilgileri (vadesiz ve tasarruf hesapları)
- Emeklilik ve diğer yatırım hesap bilgileri
- Hayat sigortası poliçe numaraları
- Mülkiyet kanıtı (araba ruhsatı veya ev tapusu)
- Güvence hesabının icracısının tam adı ve iletişim bilgileri
- Güvencede hak sahibi olarak belirlemeyi düşündüğünüz kişilerin tam adları ve iletişim bilgileri